Melatonine wordt vaak gebruikt als slaapmiddel. Is dat terecht? Lees hier wat melatonine is, welke effecten het heeft en wat de risico's zijn als je kunstmatige melatonine inneemt.
Het hormoon melatonine wordt door het eigen lichaam aangemaakt in de pijnappelklier in de hersenen. Melatonine is sterk verbonden met onze biologische klok. Deze biologische klok in de hersenen zorgt er voor dat ons slaap/waakritme regelmatig blijft en in de pas blijft lopen met het 24-uursritme van dag en nacht.
Het tijdstip waarop melatonine wordt aangemaakt staat dan ook onder controle van deze biologische klok. Bij het donker worden neemt de hoeveelheid melatonine in het bloed sterk toe. Als het weer licht begint te worden, zo’n 12 uur later, wordt er weer minder melatonine aangemaakt. Daarom wordt melatonine ook wel het donker-hormoon genoemd.
Als de hoeveelheid melatonine in je bloed ’s avonds voldoende is gestegen word je slaperig. Het is dan makkelijker om in slaap te vallen. Met een regelmatig slaap/waakritme gebeurt dat elke avond om ongeveer dezelfde tijd. Wanneer de slaaptijden onregelmatig zijn is het moeilijker voor de biologische klok om je te helpen in slaap te komen. Ook kan blootstelling aan zogenaamd ‘blauw’ licht in de avond of in de nacht er voor zorgen dat het melatonine niveau omlaag gaat. De hoeveelheid melatonine wordt pas weer meer als het licht is verdwenen. Vooral het ‘blauwe’ licht van schermen van computers, tablets en smartphones blokkeert de aanmaak van melatonine en vertraagt het inslapen. We moeten daarom oppassen met het gebruik van schermen in de avond.
De aanmaak van melatonine heeft een duidelijk ritme met een start rond 20:00 uur ’s avonds en met een maximaal niveau rond 03:00 uur in de ochtend. Het is duidelijk dat melatonine een hormoon is dat een belangrijke relatie heeft met de biologische klok die het slaap/waakritme aanstuurt. Melatonine is als zodanig dus een ‘biologische klok’-hormoon en geen ‘slaap’-hormoon.
Extra melatonine kan het slaap/waakritme verschuiven en wordt dan ook gebruikt als middel tegen jetlag of bij werken op onregelmatige tijden. Heel belangrijk is altijd om precies te weten wanneer je de extra melatonine moet innemen. Dat tijdstip heeft te maken met de natuurlijke stijging van melatonine in je lichaam en is meestal ongeveer 2 uur voor de bedtijd.
Kan melatonine als slaapmiddel gebruikt worden?
Extra melatonine kan het slaap/waakritme verschuiven en wordt dan ook gebruikt als middel tegen jetlag of bij werken op onregelmatige tijden. Heel belangrijk is altijd om precies te weten wanneer je de extra melatonine moet innemen. Dat tijdstip heeft te maken met de natuurlijke stijging van melatonine in je lichaam en is meestal ongeveer 2 uur voor de bedtijd.
Melatonine wordt zeer vaak gebruikt als slaapmiddel. Dit is eigenlijk alleen maar terecht als er sprake is van een tekort aan natuurlijk melatonine of van een verschoven ritme van melatonine. Als het noodzakelijk is om extra melatonine te nemen zal een arts op recept een bepaalde dosis voorschrijven en precies aangeven wanneer de melatonine ingenomen dient te worden. Een melatonine tekort of een verschoven melatonine ritme moet eerst met behulp van een test worden vastgesteld.
Melatonine mag dan een natuurlijk hormoon zijn, dit betekent niet dat het innemen van extra melatonine niet nadelig kan zijn. In lagere doses is het als voedingssupplement gewoon in de drogist verkrijgbaar. De term voedingssupplement betekent ook dat deze melatonine niet uitgebreid getest is als geneesmiddel en ook niet voor alle leeftijden. Als je teveel melatonine slikt of het op onjuiste wijze inneemt kan je slaaprobleem juist groter worden. Zomaar melatonine nemen is dan ook niet aan te raden. Slik het in ieder geval niet als je zwanger bent of borstvoeding geeft. Het zomaar, zonder indicatie, geven van melatonine aan kinderen jonger dan 16 jaar moet vermeden worden.
Het innemen van melatonine is geen permanente oplossing voor je slapeloosheidsprobleem. Leer beter slapen, dat is uiteindelijk het meest natuurlijke slaapmiddel.
Lees ook:
Slecht slapen, niet in slaap komen, wakker worden en niet meer verder kunnen slapen of te vroeg wakker worden... Wat kan je doen om weer beter te slapen? Lees meer
Slaappillen kunnen tijdelijk helpen, maar verdoezelen alleen de symptomen. Met een slaaptherapie pak je de bron van het slaapprobleem aan en slaap je blijvend beter.
Ons natuurlijk slaappatroon verandert naarmate we ouder worden. De kans op slaapproblemen neemt toe. Wat moet je weten over slaap en ouder worden? Lees meer
Vrouwen hebben vaker slaapproblemen dan mannen. Wat kan je doen als je slecht slaapt tijdens de menstruatie, zwangerschap of overgang?
Wat moet je weten over het natuurlijke slaappatroon van kinderen? Welke slaapproblemen komen vaak voor bij kinderen?