Ploegendienst en slaap

De 24-uurs economie vereist dat het werk in sommige beroepen 24 uur lang door gaat. Als gevolg hiervan werken en slapen veel mensen op onregelmatige tijden of draaien nachtdiensten. Aangezien de mens van nature een ‘dagdier’ is kan werken buiten de ‘normale’ werkdag echter ook risico’s met zich meebrengen.

 

Het belangrijkste probleem is wel de verstoring van de slaap. De gemiddelde dagslaap van mensen die in nachtdienst werken is 1 - 4 uur korter dan als ze ’s nachts zouden slapen. Daarnaast is vaak ook de opbouw van de slaap verstoord. De hieruit voortvloeiende slaperigheid tijdens het werk kan leiden tot concentratieproblemen, vergissingen en ongelukken op de werkvloer, met soms fatale gevolgen. Andere problemen die vaak voorkomen zijn maag/darmklachten. Onze biologische klok reguleert de tijden waarop de verschillende lichamelijke functies meer en minder actief zijn. Als ons eetgedrag niet klopt met het tijdstip waarop het maag/darmsysteem actief is leidt dat tot problemen.

Ploegendienstschema’s met een snelle rotatie (3-4 dagen) zijn beter dan schema’s met een langzame rotatie (meer dan 5 dagen). Een verklaring hiervoor is dat het lichaam na 5 dagen al begint te wennen aan het nieuwe tijdschema, waardoor het moeilijker is om weer aan een ander schema te wennen. Ook zijn tijdschema’s die met de klok mee roteren (bijv. avonddienst – nachtdienst – ochtenddienst) beter dan tijdschema’s die juist tegen de klok in gaan.

 

Ploegendienst en leeftijd

 

Met het ouder worden is de biologische klok minder flexibel, met als gevolg dat men meer problemen ondervindt van het werken in ploegendienst naarmate men ouder wordt.

 

Ploegendienst syndroom

 

Veel mensen wennen redelijk aan het leven met ploegendienst. Sommigen kunnen zich echter zeer slecht aanpassen aan de wisselende diensten. De slaapproblemen, die hiervan het gevolg zijn, kunnen leiden tot risicovolle situaties. Vaak heeft men een gevoel van algehele malaise. Een gerichte gedragstherapie kan helpen om de aanpassing aan het werken in ploegendienst beter te laten verlopen.

 

 

 

Lees verder:

Slaaptips voor ploegendienstwerkers

Wat kan je thuis en op het werk doen om ervoor te zorgen dat je slaap zo min mogelijk verstoord raakt door wisselende diensten? Lees de slaaptips


Lees ook: 

Waarom helpt een slaaptherapie beter dan pillen tegen slecht slapen?

Slaappillen kunnen tijdelijk helpen, maar verdoezelen alleen de symptomen. Met een slaaptherapie pak je de bron van het slaapprobleem aan en slaap je blijvend beter..

Lees meer

Slaapproblemen bij vrouwen: Wat moet je weten?

Vrouwen hebben vaker slaapproblemen dan mannen. Wat kan je doen als je slecht slaapt tijdens de menstruatie, zwangerschap of overgang? 

Lees meer

Welke slaapmiddelen op recept zijn er en hoe werken ze?

In Nederland worden als slaapmiddel veelal de zogenaamde benzodiazepinen en "Z-slaapmiddelen" voorgeschreven. Hoe werken slaapmedicijnen en wat zijn risico's? Lees meer

Slecht slapen: Helpen slaappillen van de drogist?

Slecht slapen: Is het handig om melatonine te gebruiken?

Melatonine is een natuurlijk hormoon en speelt een belangrijke rol in de werking van de biologische klok. Is het verstandig om melatonine als slaapmiddel in te nemen?

Lees meer

Slaap en ouderen: Hoe verandert ons natuurlijk slaappatroon?

Ons natuurlijk slaappatroon verandert naarmate we ouder worden. De kans op slaapproblemen neemt toe. Wat moet je weten over slaap en ouder worden? Lees meer