· 

Slaap en verkeersveiligheid

Slaperig autorijden is een van de grootste gevaren in het verkeer. Verkeersongelukken die veroorzaakt werden doordat de chauffeur in slaap viel achter het stuur horen tot de ernstigste ongelukken. Omdat de chauffeur het ongeluk niet ziet aankomen en niet kan remmen is de kans op zware verwondingen en overlijden groot. Voldoende en gezonde slaap is dus essentieel, niet alleen voor onze gezondheid maar ook voor de verkeersveiligheid.

  • Ik rijd heel voorzichtig, dus kan ik ook veilig rijden als ik een beetje slaperig ben.
  • Ik merk van tevoren wanneer ik in slaap val.
  • Koffie tijdens het rijden kan een aantal uren slaap vervangen.

Ben je het eens met bovenstaande stellingen? Dan ben je een van velen die het gevaar van slaperig rijden onderschatten. Lees hieronder meer over de gevaren van slaperig rijden en hoe je slaperigheid kan voorkomen.

Slaperig achter het stuur – wat zijn de gevaren?

Slaperige chauffeurs hebben minder controle over hun voertuig, reageren minder snel en adequaat op gevaren of zien gevaarlijke situaties niet aankomen. Zonder het te merken (!) vallen zij gauw voor korte momenten in slaap. Dergelijke microslaapjes duren slechts 3-5 seconden. Met 100 km/h op de snelweg is dat echter genoeg tijd om van de rijbaan af te raken of tegen een ander voertuig of hindernis aan te rijden.

Hoe voorkom je slaperigheid achter het stuur?

Wat kunt u het beste doen om te voorkomen dat u achter het stuur in slaap valt? Er zijn een aantal slaaptips en algemene gezondheidstips die – naast veel andere voordelen – helpen om veilig van A naar B te komen.

 

Bij slaperigheid: stoppen

Voelt u zich slaperig achter het stuur? Dan is er maar één verstandige reactie: Bij de eerstvolgende gelegenheid stoppen en slapen voordat u verder rijdt. Wacht niet totdat u erachter komt dat u te slaperig was om veilig te rijden: Stop meteen!

 

Slaperigheid herkennen

Personen die last hebben van microslaapjes zijn zich er meestal niet bewust van. Onderschat het gevaar niet! Leer slaperigheid herkennen. Let op tekenen zoals

  • prikkende ogen
  • zware oogleden
  • dichtvallende oogleden of moeite met focussen
  • afdwalende, onsamenhangende gedachten
  • moeite uw hoofd omhoog te houden
  • gapen
  • fouten tijdens het rijden (gemiste afslag, gemist bord, verkeerd schakelen, te laat remmen)
  • moeite om de laatst afgelegde 50 km te herinneren
  • dingen zien die er niet zijn

 

Slaperigheid voorkomen

  • Slaap vooral voor een lange rit voldoende. Hoeveel slaap men nodig heeft verschilt per persoon.
  • Vermijd alcohol voor het rijden en voor het slapen. Alcohol vermindert niet alleen ons reactievermogen tijdens het rijden maar kan ook het slapen verstoren en daardoor leiden tot slaperigheid.
  • Neem tijdens het rijden regelmatig pauzes om te bewegen, frisse lucht te tanken, uit te rusten, uw voertuig te checken.
  • Zorg regelmatig voor frisse lucht in het voertuig. Vermijd rook en verstikkende lucht.
  • Zorg voor een comfortabele temperatuur tijdens het rijden. Vermijd oververhitten; houd het liever koeler en trek extra kleding aan.
  • Cafeïne (bijv. in koffie, zwarte en groene thee, cola) werkt stimulerend en kan het slapen uitstellen maar niet vervangen. Gebruik koffie of andere stimulerende middelen alleen als u het nodig denkt te hebben, niet uit gewoonte.
  • Eet en drink regelmatig en gezond. Vermijd voor het rijden heel vettig voedsel en voedsel met veel calorieën. Drink genoeg water. Gezond eten en voldoende drinken helpen alert te blijven.
  • Tijdens lange, monotone ritten kunnen een aantal tips helpen om alert te blijven. Luister naar de radio of audioboeken, praat met medereizigers of met andere chauffeurs via de radio.
  • Plan lange routes zo dat u genoeg tijd heeft om te slapen, eten en uit te rusten. Het beste is om ook tijd voor een dutje in te plannen, mocht u dat nodig hebben.
  • Vraag als beroepschauffeur uw familie en vrienden om begrip voor voldoende slaap (die soms ten kosten gaat van sociale activiteiten) en bespreek het gevaar van in slaap vallen achter het stuur.
  • Vermijd rijden tussen 1:00 en 6:00 uur ’s nachts. Door onze biologische ritme zijn we in die tijd het minst alert en is het risico om in slaap te vallen groot. Ook tussen 13:00 en 16:00 uur zijn we minder alert – houd er rekening mee.

 

Voldoende gelegenheid voor slaap – maar toch slaperig?

Als je voldoende tijd neemt om te slapen maar je voelt je desondanks niet uitgerust en alert overdag, dan is het mogelijk dat je lijdt aan een medische aandoening of slaapstoornis. Neem contact op met je huisarts! Bij sommige slaapstoornissen zoals slaapapneu heb je overigens zelf niet door dat het slapen verstoord wordt (bijv. door ademstops).

Als er een slaapstoornis is vastgesteld, dan zijn slaapmiddelen geen oplossing. Zij bestrijden alleen de symptomen maar bieden op de lange termijn geen oplossing voor het slaapprobleem. Bovendien hebben slaapmiddelen vaak bijwerkingen, o.a. verminderde alertheid overdag die op zichzelf risico’s in het verkeer met zich mee brengen.

Wanneer je aan slapeloosheid lijdt is een slaaptherapie op de lange termijn de beste oplossing.